Δ/νση Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών

Οικονομική Διευθύντρια: Αυγή Χρυσοστόμου - Λαπαθιώτη

1. Εισαγωγή

Κύρια αποστολή της Διεύθυνσης Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών είναι ο χειρισμός του όλου φάσματος της ρύθμισης του χρηματοοικονομικού τομέα της οικονομίας, ήτοι τραπεζικός τομέας, κεφαλαιαγορά, ασφαλιστικές εταιρείες με στόχο την εναρμόνιση με το κοινοτικό κεκτημένο, τον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη βέλτιστων πρακτικών. Απώτερος στόχος είναι η συνεχής παρακολούθηση του Χρηματοοικονομικού τομέα και η συνδρομή, μαζί με τις εποπτικές αρχές, στην διασφάλιση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας.

2. Τραπεζικός Τομέας

Είναι σημαντικό να υποστηριχθεί ένας καλά ρυθμισμένος, αποτελεσματικά εποπτευόμενος, ανταγωνιστικός και σταθερός τραπεζικός τομέας που θα προστατεύει τα συμφέροντα των καταναλωτών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Οι κύριες δραστηριότητες της διεύθυνσης στο τομέα αυτό επικεντρώνονται στα εξής:

• Συντονισμός και προώθηση νομοθετημάτων για το σύνολο του ρυθμιστικού πλαισίου του τραπεζικού τομέα, τόσο σε Ευρωπαϊκό όσο και σε Εθνικό Επίπεδο.
• Παρακολούθηση του ύψους των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων (ΜΕΧ) σε συνεργασία με την ΚΤΚ και συντονισμό των ενεργειών για μείωση τους.
• Θέσπιση νομοθετικών ρυθμίσεων στα πλαίσια του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Κύπρου με στόχο τη διασφάλιση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας (τροποποίηση του εθνικού πλαισίου αφερεγγυότητας των πιστωτικών ιδρυμάτων και δημιουργία εθνικού πλαισίου για την αντιμετώπιση κρίσεων στον τραπεζικό τομέα).
• Παρακολούθηση εξελίξεων, δεικτών και ποσοτικών στοιχείων χρηματοοικονομικού τομέα.
• Εργασίες σχετικές με συμμετοχή του κράτους στην ιδιοκτησιακή δομή οντοτήτων στον χρηματοοικονομικό τομέα (ΣΕΔΙΠΕΣ / ΚΕΔΙΠΕΣ και Οργανισμός Χρηματοδοτήσεως Στέγης)
• Παρακολούθηση θεμάτων που άπτονται των επιπτώσεων από την επιβολή των μέτρων εξυγίανσης (υποθέσεις για επίλυση διαφορών σε Διεθνή Διαιτητικά Δικαστήρια, Αγωγές Επαρχιακών Δικαστηρίων).

3. Τομέας Κεφαλαιαγοράς

H κεφαλαιαγορά διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στη μεταφορά των χρηματοοικονομικών πόρων, παρέχοντας χρηματοδότηση στις επιχειρήσεις και νεοφυείς εταιρείες, εξειδίκευση σε αυτόν το τομέα της οικονομίας, ενώ ταυτόχρονα παρέχει ανάπτυξη με την προσφορά υπηρεσιών, τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό. 

Βασικές δραστηριότητες της Διεύθυνσης Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών στο τομέα αυτό είναι μεταξύ άλλων: 

• Αναμόρφωση και ενίσχυση του κανονιστικού πλαισίου του τομέα της κεφαλαιαγοράς, σε συνεργασία με άλλες εποπτικές αρχές, με βάση το κοινοτικό κεκτημένο και τις βέλτιστες πρακτικές στο πλαίσιο της αειφόρου ανάπτυξης.
• Προώθηση νέων νομοθετημάτων και τροποποιήσεων των υφιστάμενων με σκοπό την περαιτέρω ανάπτυξη της κεφαλαιαγοράς, των επενδυτικών ταμείων και την εύρυθμη λειτουργία του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου και της Κεφαλαιαγοράς εν γένει.

4. Χρηματοοικονομική Σταθερότητα

Η χρηματοοικονομική σταθερότητα περιλαμβάνει τη νομισματική σταθερότητα, τη σταθερότητα των συστημάτων πληρωμών και την υγιή λειτουργία του ευρύτερου χρηματοοικονομικού συστήματος μέσα στην οποία οι αγορές συνεχίζουν να λειτουργούν απρόσκοπτα ακόμα και σε περιόδους μεγάλων αναταραχών (shocks). 

Μέσα στα πλαίσια της εξασφάλισης της χρηματοοικονομικής σταθερότητας οι κύριες δραστηριότητες της Διεύθυνσης είναι οι εξής:

• Παρακολούθηση χρηματοπιστωτικού τομέα σύμφωνα με τους δείκτες αποδοτικότητας για τη διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας (δείκτες κεφαλαίων, ρευστότητας, φερεγγυότητας χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων, ΜΕΧ κτλ).
• Συμμετοχή στην Επιτροπή Διασφάλισης Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας, την οποία προεδρεύει η ΚΤΚ και συμμετέχουν επίσης οι εποπτικές αρχές του χρηματοοικονομικού τομέα.

5. Εργασίες κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας

Η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και η χρηματοδότηση της τρομοκρατίας επηρεάζουν αρνητικά το χρηματοπιστωτικό σύστημα μιας χώρας και υπονομεύουν τη σταθερότητά της. Είναι σημαντικό η Κύπρος, ως μικρή, ανοικτή οικονομία, να συμμετέχει ενεργά στην πρόληψη της χρήσης του χρηματοπιστωτικού της συστήματος για εγκληματικές δραστηριότητες.

Η Κύπρος αναλαμβάνει ηγετικό ρόλο στην ανάπτυξη πολιτικών για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας σε διεθνές επίπεδο. 

Για την υλοποίηση του πιο πάνω στόχου οι βασικές δραστηριότητες της Διεύθυνσης επικεντρώνονται στα εξής: 

• Προεδρία της Συμβουλευτικής Αρχής Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες και της Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας, η οποία αποτελεί με βάση το νόμο συμβουλευτικό σώμα προς το Υπουργικό Συμβούλιο για θέματα καταπολέμησης ξεπλύματος παράνομου χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (ΚΞΧ/ΧΤ). Στην εν λόγω Αρχή μετέχουν τα αρμόδια Υπουργεία και Τμήματα, οι εποπτικές αρχές καθώς και φορείς του ιδιωτικού τομέα.
• Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, η Διεύθυνση εμπλέκεται σε θέματα πολιτικής γύρω από τα αποτρεπτικά και κατασταλτικά μέτρα για το θέμα, που εμπίπτουν στον χρηματοοικονομικό τομέα, περιλαμβανομένου και νομοθετικών ρυθμίσεων.
• Υποστήριξη των εργασιών γύρω από την αξιολόγηση της Κύπρου από την Επιτροπή MONEYVAL του Συμβουλίου της Ευρώπης, του Παγκόσμιου Φόρουμ του ΟΟΣΑ (Global Forum) για την φορολογική διαφάνεια και ανταλλαγή φορολογικών πληροφοριών και για την αξιολόγηση της Κύπρου για την Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά της διαφθοράς, στα θέματα που αφορούν την ΚΞΧ/ΧΤ.

6. Διεθνείς Χρηματοδοτικοί Οργανισμοί

Οι βασικότεροι Διεθνείς Χρηματοδοτικοί Οργανισμοί που εμπίπτουν στις αρμοδιότητες της Διεύθυνσης είναι οι εξής:

• Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων / European Investment Bank
• Τράπεζα Αναπτύξεως του Συμβουλίου της Ευρώπης / Council of Europe Development Bank
• Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης / European Bank for Reconstruction and Development
• Παγκόσμια Τράπεζα / World Bank και οι διάφοροι θυγατρικοί Οργανισμοί της
• Διεθνές Νομισματικό Ταμείο / International Monetary Fund
• Ασιατική Τράπεζα Επενδύσεων & Υποδομών / Asian Investment and infrastructure Bank 

Τα θέματα που απασχολούν την Διεύθυνση είναι ως ακολούθως:

• Παρακολούθηση και χειρισμός θεμάτων Διεθνών Χρηματοδοτικών Οργανισμών.
• Προώθηση των σχέσεων και της συνεργασίας της Κύπρου με διεθνείς οργανισμούς.
• Εκπροσώπηση Υπουργείου Οικονομικών σε Διεθνείς Χρηματοδοτικούς Οργανισμούς.
• Παρακολούθηση χρηματοδοτήσεων αναπτυξιακών έργων από διεθνείς χρηματοδοτικές πηγές.

7. Εφαρμογή Κυρώσεων

Η εφαρμογή των κυρώσεων διέπεται από τον περί Εφαρμογής των Διατάξεων των Ψηφισμάτων ή Αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (Κυρώσεις) και των Αποφάσεων και Κανονισμών του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Περιοριστικά Μέτρα) Νόμος του 2016 58(Ι)/2016.

Το Υπουργείο Οικονομικών, με βάση την Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου Απόφαση Υπουργικού, ημερομηνίας 21/06/2022, ανέλαβε συντονιστικό ρόλο για την εφαρμογή των κυρώσεων στη Δημοκρατία. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, εξουσιοδοτήθηκε μεταξύ άλλων όπως:

α)    Λαμβάνει ενημέρωση για τα μέτρα που λαμβάνονται από τις αρμόδιες αρχές της Δημοκρατίας σύμφωνα με το Νόμο 58(Ι)/2016, για τη διασφάλιση της εφαρμογής στη Δημοκρατία των κυρώσεων και των περιοριστικών μέτρων που εμπίπτουν στους τομείς αρμοδιότητας τους.

β)      Συλλέγει πληροφορίες και στοιχεία ως προς τις δεσμεύσεις περιουσιακών στοιχείων στη Δημοκρατία.

γ)       Διαβιβάζει προς το Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας πληροφορίες για ενδεχόμενη διάπραξη ποινικών αδικημάτων που σχετίζονται με την παραβίαση των κυρώσεων που λαμβάνονται από αρχές της ΕΕ ή και τρίτων χωρών

δ)      Διαβιβάζει ερωτήματα που λαμβάνονται από αρχές του εξωτερικού που σχετίζονται με την εφαρμογή των κυρώσεων, προς τις αρμόδιες αρχές της Δημοκρατίας.

Στην Διεύθυνση επίσης λειτουργούν οι ακόλουθες επιτροπές:

     1. Συμβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών Κυρώσεων (ΣΕΟΚ)

Εξετάζει αιτήματα, μεταξύ άλλων,

(α) από πιστωτικά ιδρύματα (για πελάτες τους, φυσικά ή νομικά πρόσωπα) οι οποίοι περιλαμβάνονται στο Παράρτημα Ι του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 269/2014 του Συμβουλίου καθώς και των πρόσφατων Κανονισμών που τον τροποποιούν, για εξαίρεση και αποδέσμευση ορισμένων δεσμευμένων πόρων ή κεφαλαίων, υπό όρους.

(β) από επαγγελματίες παροχής οικονομικών υπηρεσιών για την έγκριση παροχής υπηρεσιών σε άτομα ή οντότητες που επηρεάζονται από την εφαρμογή των οικονομικών κυρώσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και των περιοριστικών μέτρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(γ) αναφορικά με λανθασμένη παγοποίηση κεφαλαίων σε πιστωτικά ιδρύματα.

(δ) αιτήματα κατά παρέκκλιση των περιοριστικών μέτρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την αποδοχή καταθέσεων πέραν των €100.000.

        2. Μονάδα Εφαρμογής Κυρώσεων (ΜΕΚ)

Εξετάζει αιτήματα τα οποία υποβάλλονται από ενδιαφερόμενα πρόσωπα (π.χ. Κύπριους πολίτες, κυπριακές εταιρείες, δικηγορικά/ελεγκτικά γραφεία, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα) αναφορικά με εξουσιοδοτήσεις/εγκρίσεις που προβλέπονται από τα σχετικά ψηφίσματα του ΣΑ/ΟΗΕ και τους κανονισμούς της ΕΕ και που άπτονται χρηματοπιστωτικών θεμάτων.

Περισσότερες λεπτομέρειες βρίσκονται στο πιο κάτω σύνδεσμο:

Ανακοίνωση αναφορικά με τα περιοριστικά μέτρα/κυρώσεις κατά Ρωσίας και Λευκορωσίας

Στοιχεία Επικοινωνίας:　

Ελευθερία Ιωσηφίδου

Τηλ.: +357 22601172　

Φαξ: +357 22602748　

Email: eiosifidou@mof.gov.cy