ΔΙΕΥΘΥΝΤΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Η οικονομία της Κύπρου κατά το πρώτο εξάμηνο του 2021 κατέγραψε θετικό ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 4,8% (στοιχεία διορθωμένα ως προς τις εποχικές διακυμάνσεις). Συγκεκριμένα, με βάση τις τελευταίες εκτιμήσεις της Στατιστικής Υπηρεσίας, κατά το 1ο τρίμηνο του 2021 σε ετήσια βάση το εποχικά διορθωμένο ΑΕΠ σε σταθερές τιμές παρουσίασε μείωση 2,1% ενώ κατά το 2ο τρίμηνο του 2021 καταγράφηκε αύξηση της τάξης του 12,9%. Για το 2021 συνολικά, ο ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να κυμανθεί γύρω στο 5,5% σε πραγματικούς όρους σε σχέση με 3,6% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη όπως αυτή περιλαμβανόταν στο Πρόγραμμα Σταθερότητας 2021-2024 (Απρίλιος 2021).
Η αβεβαιότητα γύρω από τις μακροοικονομικές προβλέψεις παραμένει, σε σχέση με μια ενδεχόμενη νέα έξαρση της νόσου COVID-19 παγκοσμίως.
Το ποσοστό ανεργίας με βάση τα στοιχεία της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού (ΕΕΔ), κατά το 1ο εξάμηνο του 2021 διαμορφώθηκε στο 8,5% (8,6% το 2021Τ1 και 8,4% το 2021Τ2), έναντι ποσοστού ανεργίας 7,1% το 1ο εξάμηνο του 2020. Το ποσοστό των μακροχρόνια άνεργων στο εργατικό δυναμικό κατά το 2ο τρίμηνο του 2021 αυξήθηκε στο 3,0%, από 1,8% το αντίστοιχο τρίμηνο του 2020, ενώ η ανεργία μεταξύ των νέων κυμάνθηκε στο 17,0% το 2ο τρίμηνο του 2021 σε σύγκριση με 17,8% το αντίστοιχο τρίμηνο του 2020. Για ολόκληρο το 2021, το ποσοστό ανεργίας αναμένεται να κυμανθεί γύρω στο 7,5%, από 7,6% που κυμάνθηκε κατά το 2020.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, το ποσοστό κινδύνου φτώχειας το 2020 μειώθηκε στο 14,3%, σε σύγκριση με 14,7% το 2019. Οι δείκτες που αφορούν στην κατανομή του εθνικού εισοδήματος (συντελεστές S80/S20 και Gini) βελτιώθηκαν το 2020. Ο δείκτης κατανομής εισοδήματος (S80/S20) μειώθηκε στο 4,3 (από 4,6 το 2019), ενώ ο συντελεστής Gini το 2020 μειώθηκε στο 29,3 από 31,1 το 2019.
Ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ), για την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2021, σημείωσε θετική μεταβολή της τάξης του 1,5% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου χρόνου. Οι τιμές των υπηρεσιών αυξήθηκαν κατά μέσο όρο με ποσοστό 0,9%, ενώ οι τιμές των πετρελαιοειδών αυξήθηκαν κατά 9,6%, των εισαγόμενων προϊόντων κατά 0,7% και των εγχώριων προϊόντων κατά 0,6%. Η τιμή του πετρελαίου στις διεθνείς αγορές, ένας από τους πιο καθοριστικούς παράγοντες διαμόρφωσης του πληθωρισμού στην Κύπρο, αυξήθηκε κατά 63,4% μέχρι τον Αύγουστο του 2021, σε ετήσια βάση. Για ολόκληρο το 2021, αναμένεται θετικός πληθωρισμός της τάξης του 2,0%.
Οι μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις μειώθηκαν σημαντικά και αποτελούν το 18% των δανείων εντός του τραπεζικού τομέα, ως αποτέλεσμα κυρίως πωλήσεων σε εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων. Ο τραπεζικός τομέας συνεχίζει και κατά τη διάρκεια του 2021 τις προσπάθειες απομόχλευσης μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Η θέση ρευστότητας των τραπεζών παραμένει ισχυρή και η κεφαλαιακή τους επάρκεια βρίσκεται σε ικανοποιητικά επίπεδα παρά τις προβλέψεις στο δανειακό χαρτοφυλάκιο από τις αναμενόμενες επιπτώσεις της πανδημίας.
Στις κυριότερες προκλήσεις του τραπεζικού τομέα παραμένει η πίεση στην κερδοφορία που είναι αποτέλεσμα κυρίως διαρθρωτικών παραγόντων.
Το δημοσιονομικό ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης κατά την περίοδο Ιανουάριου-Ιουνίου του 2021 ήταν ελλειμματικό ύψους €726 εκ., δηλαδή -3,2% ως ποσοστό του ΑΕΠ, σε σύγκριση με έλλειμμα ύψους €611,6 εκ. κατά το αντίστοιχο εξάμηνο του προηγούμενου έτους, δηλαδή -2,9% ως ποσοστό του ΑΕΠ. Αντίστοιχα, το πλεόνασμα του πρωτογενούς ισοζυγίου παρουσίασε έλλειμμα ύψους €499,4 εκ. κατά την υπό αναφορά περίοδο, σε σύγκριση με έλλειμμα ύψους €429,8 εκ. την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου χρόνου. Ως ποσοστό του ΑΕΠ, το πρωτογενές ισοζύγιο ήταν της τάξης του -2,2% κατά την υπό αναφορά περίοδο του 2021, σε σύγκριση με 2,1% την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου χρόνου. Η επιβάρυνση αυτή στα δημόσια οικονομικά κατά την υπό αναφορά περίοδο σε σύγκριση με την αντίστοιχ η περίοδο τ ου 2020, παρά τις θετικές εξελίξεις στην οικονομική δραστηριότητα και στην αγορά εργασίας, ήταν απόρροια κυρίως των αυξημένων δαπανών που διενεργήθηκαν στο πλαίσιο των μέτρων αντιμετώπισης των επιπτώσεων της πανδημίας, κατά 0,9 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ.
Σύμφωνα με τις αναθεωρημένες προβλέψεις του Υπουργείου Οικονομικών για ολόκληρο το 2021, το δημοσιονομικό ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να παραμείνει ελλειμματικό και να περιορισθεί στα €1.298,4 εκ. ή 5% ως ποσοστό του ΑΕΠ. Το πρωτογενές δημοσιονομικό ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να είναι ελλειμματικό ύψους €683,6 εκ., ή 3% ως ποσοστό του ΑΕΠ. Σε διαρθρωτικούς όρους, το δημοσιονομικό έλλειμμα εκτιμάται στο 3,7% του ΑΕΠ.
Με βάση τις μακροοικονομικές προβλέψεις και τον Προϋπολογισμό για το 2022, το δημοσιονομικό έλλειμμα το 2022 και 2023 προβλέπεται να περιοριστεί περαιτέρω στο 1,1% και 0,5% ως ποσοστό του ΑΕΠ, ενώ για το 2024 προβλέπεται ότι το δημοσιονομικό ισοζύγιο θα είναι πλεονασματικό ύψους 0,8% του ΑΕΠ.
Το δημόσιο χρέος για το 2021 εκτιμάται να ανέλθει στο 107,7%, ως ποσοστό του ΑΕΠ, σε σύγκριση με ποσοστό ύψους 119,1% το τέλος του προηγούμενου χρόνου, ενώ επανέρχεται σε πτωτική πορεία από το 2022 και μετά, όπου και προβλέπεται να μειωθεί στο 100,9%, στο 96,9% το 2023 και μέχρι το τέλος του 2024 αναμένεται να φθάσει στο 90,2%.
Το κείμενο που ακολουθεί χωρίζεται σε τέσσερα (4) κεφάλαια. Στο Κεφαλαίο 1 παρουσιάζονται οι μακροοικονομικές εξελίξεις του 2021 και οι προβλέψεις για την περίοδο 2021-2024, ενώ καταγράφονται οι διεθνείς οικονομικές εξελίξεις και οι εξελίξεις στο χρηματοοικονομικό τομέα. Στο Κεφαλαίο 2 παρουσιάζονται οι εξελίξεις που αφορούν τα δημοσιονομικά μεγέθη, ενώ γίνεται και ανάλυση βιωσιμότ ητας του δημόσιου χρέους. Στο Κεφάλαιο 3 παρουσιάζον ται οι εξελίξεις σχετ ικά με τη διαχείριση του δημόσιου χρέους και τη χρηματοδότηση. Στο Κεφαλαίο 4 παρουσιάζονται οι στρατηγικές επιδιώξεις της Κυβέρνησης, που έχουν στόχο τη διασφάλιση μιας βιώσιμης τροχιάς ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια. Τέλος, στο Κεφαλαίο 5 παρουσιάζεται ο Προϋπολογισμός του 2022 και το ΜΔΠ 2022-2024
