ΜΗΝΥΜΑ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
Φίλες και φίλοι,
Με ιδιαίτερη χαρά προλογίζω και φέτος την Ετήσια Έκθεση του Υπουργείου Οικονομικών για το 2022. Μια χρονιά που κλείνει μια πορεία δέκα χρόνων, με αφετηρία το 2013. Μια δύσκολη αφετηρία αφού παραλάβαμε μια Κυπριακή οικονομία με συνεχείς υποβαθμίσεις από τους οίκους αξιολόγησης, μια κατάσταση στον τραπεζικό τομέα που συνέχιζε ακόμη και μετά το κούρεμα να αποτελεί απειλή τόσο για τον καταθέτη όσο και για τον φορολογούμενο. Παρά τις δυσκολίες και τις αντίξοες συνθήκες που παραλάβαμε και κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε, παρά τις τρεις διαδοχικές κρίσεις που βιώσαμε και συνεχίζουμε να βιώνουμε, παραδίδουμε μια υγιή και εύρωστη οικονομία. Μια οικονομία απόλυτα ενσωματωμένη και στον πυρήνα της Ευρωζώνης. Με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, χαμηλή ανεργία, δημοσιονομικά ισορροπημένη και δημόσιο χρέος κάτω από το 90% του ΑΕΠ, και μάλιστα με σταθερή πτωτική πορεία. Μια οικονομία αναβαθμισμένη από τους οίκους αξιολόγησης και με μεγάλη αναπτυξιακή προοπτική.
Διανύουμε μια εποχή με παγκόσμιες οικονομικές προκλήσεις και αυξημένη αβεβαιότητα, ειδικά λόγω της Ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και των επιπτώσεων του πολέμου αυτού. Αυτές οι πρωτόγνωρες συνθήκες, έχουν διαμορφώσει ένα απρόβλεπτο οικονομικό σκηνικό στη μετά Covid εποχή. Οι μεγάλες πληθωριστικές πιέσεις που παρατηρούνται, ειδικά στον τομέα της ενέργειας, διαβρώνουν το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών, επηρεάζοντας το βιοτικό τους επίπεδο. Η σωστή διαχείριση των δημόσιων οικονομικών μας έδωσαν την ικανότητα να εφαρμόσουμε άμεσα, στοχευμένα και ολοκληρωμένα προγράμματα στήριξης, κυρίως προς τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού. Είναι ενδεικτικό ότι, παρά τις αντίξοες οικονομικές συνθήκες, οι κοινωνικοί δείκτες για την ανισότητα και τη φτώχεια συνεχίζουν να καταγράφουν βελτίωση.
Για το 2022 συνολικά, ο ρυθμός ανάπτυξης κυμάνθηκε περίπου στο 5,6% σε πραγματικούς όρους σε σχέση με 2,7% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη όπως αυτή περιλαμβανόταν στο Πρόγραμμα Σταθερότητας 2022-2025. Η επίδοση αυτή είναι επίσης πολύ ψηλότερη από το μέσο όρο της Ε.Ε. Το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε στο 6,8%, από 7,5% το 2021 και με τη συνέχιση της ανάπτυξης της οικονομίας αναμένεται να συρρικνωθεί περαιτέρω. Ο πληθωρισμός κατά το 2022 σημείωσε σημαντική αύξηση στην Κύπρο λόγω των παγκόσμιων γεωπολιτικών εξελίξεων, τα επίπεδα του οποίου όμως συγκρίνονται ευνοϊκά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Στον τραπεζικό τομέα, οι προκλήσεις έχουν καταστεί πιο διαχειρίσιμες, δεδομένου τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια έχουν μειωθεί στο 11% των συνολικών δανείων, με τα τραπεζικά ιδρύματα να διατηρούν ταυτόχρονα ψηλά κεφαλαιακά αποθέματα, ενώ οι αυξήσεις βασικών επιτοκίων είναι υποβοηθητικές στις προοπτικές κερδοφορίας τους. Ωστόσο ο τραπεζικός τομέας και ιδιαίτερα τα ιδρύματα που έχουν σημειώσει μικρό βαθμό προόδου, πρέπει να συνεχίσουν τις προσπάθειες εξορθολογισμού του ισολογισμού τους, πρόληψης νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων καθώς και τεχνολογικής αναβάθμισης και μείωσης κόστους.
Σε σχέση με τον τομέα της φορολογίας, προωθείται μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος με περιβαλλοντικό προσανατολισμό. Στο πλαίσιο αυτό θα περιληφθεί η πράσινη φορολογική μεταρρύθμιση η οποία στοχεύει στην προστασία του περιβάλλοντος, και ταυτόχρονα στην επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων της Κύπρου, και στόχων του σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Κύπρου. Παράλληλα, οι μεταρρυθμίσεις θα προσανατολίζονται στην ώθηση της καινοτομίας και σε «πράσινες» επενδύσεις στον τομέα της ενέργειας.
Γενικότερα η προώθηση μεταρρυθμίσεων στις δομές και διαδικασίες του κράτους και της οικονομίας παραμένει για μας ύψιστη προτεραιότητα και ως εκ τούτου ως Υπουργείο Οικονομικών συνεχίζουμε με τις προσπάθειες για την μεταρρύθμιση στη δημόσια υπηρεσία, για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και τη διατήρηση ευνοϊκού περιβάλλοντος για την επιχειρηματικότητα και τις επενδύσεις. Η μακροχρόνια στρατηγική για βιώσιμη ανάπτυξη της Κύπρου «Όραμα 2035» στοχεύει στη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης Στρατηγικής για τη χάραξη της αναπτυξιακής πορείας της Κύπρου για τα επόμενα 15 χρόνια. Η σωστή εφαρμογή του θα επιτρέψει τη μετάβαση σε ένα νέο, σύγχρονο οικονομικό μοντέλο, μεγιστοποιώντας την ευημερία των πολιτών της Κύπρου. Σημαντικό βήμα αποτελεί επίσης η εφαρμογή της Στρατηγική Προσέλκυσης Επενδυτών και Ταλέντου από το 2022, η οποία έχει ήδη παρουσιάσει σημαντικά θετικά αποτελέσματα.
Φίλες και φίλοι,
Οι προκλήσεις που αντιμετωπίσαμε τα τελευταία χρόνια και συνεχίζουμε να αντιμετωπίζουμε είναι πολυσύνθετες και πολυδιάστατες. Μπαίνουμε σε μια νέα εποχή της οικονομίας που τίποτα δεν είναι δεδομένο.
Εμείς, ως Κυβέρνηση, παραδίδουμε μια εύρωστη οικονομία, με θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, και χαμηλή ανεργία. Παραδίδουμε ένα κράτος πρόνοιας και ένα βιώσιμο δημόσιο χρέος. Μέσα από μια υπεύθυνη στάση και με συνετή δημοσιονομική πολιτική παραδίδουμε στους επόμενους κυβερνώντες μια οικονομία που διαθέτει τα αποθέματα να αντιμετωπίσει τις μεγάλες προκλήσεις που ζούμε.
Είμαι πολύ περήφανος που παραδίδουμε αυτά τα οικονομικά μεγέθη, είμαι πολύ περήφανος που, παρά το γεγονός ότι στηρίξαμε την οικονομία στην πανδημία με 3,5 δισ. ευρώ, παρά το γεγονός ότι μετά την πανδημία στηρίξαμε τον πληθυσμό και τις επιχειρήσεις, ιδιαίτερα τις ευάλωτες ομάδες, με άλλα 390 εκατ. ευρώ, εξακολουθούμε να διατηρούμε πλεονάσματα και να παραδίδουμε ένα χρέος κάτω του 90% του ΑΕΠ.
Οι αβεβαιότητες και τα προβλήματα στην κοινωνία φυσικά συνεχίζουν να υπάρχουν και οι κίνδυνοι συνεχίζουν να παραμονεύουν. Προς αντιμετώπιση τους χρειάζεται σύνεση και σωφροσύνη, συναίνεση και αποφασιστικότητα. Χρειάζεται να μην υποτιμούμε τις αλήθειες και τη δυναμική της οικονομίας. Το μέλλον της ευρωπαϊκής οικονομίας θα εξαρτηθεί από τις πολιτικές αποφάσεις και τον ορθολογισμό που θα επικρατήσει μέσα στα επόμενα χρόνια, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Κωνσταντίνος Πετρίδης
Τέως Υπουργός Οικονομικών
