Οι φθινοπωρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που ανακοινώθηκαν χθες, αναφέρουν ότι μετά από την ισχυρή ανάπτυξη 5,1% το 2022, η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να μετριαστεί στο 2,2% το 2023, εν μέσω της συνεχιζόμενης παγκόσμιας οικονομικής αβεβαιότητας και των αυξανόμενων επιτοκίων, αλλά σταδιακά θα ανακάμψει ξανά το 2024 και το 2025.
Για το 2023, ο ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να περιορισθεί στο 2,2%, κυρίως λόγω της εγχώριας ζήτησης. Η ιδιωτική κατανάλωση έχει διευρυνθεί έντονα ως αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης δυναμικής αύξησης της απασχόλησης και των μισθών και η αυτόματη μερική τιμαριθμική αναπροσαρμογή των μισθών έχει μετριάσει κάπως τον αρνητικό αντίκτυπο των αυξημένων τιμών στην κατανάλωση. Οι επενδύσεις σε οικιστικές και εμπορικές κατασκευές έχουν υποστηριχθεί από το Σχέδιο επιδότησης επιτοκίων για στεγαστικά δάνεια και την έντονη εισροή ξένων εταιρειών. Ο τουρισμός ανέκαμψε πλήρως από την κρίση της πανδημίας, καθώς και από τον ρωσικό πόλεμο που ωστόσο επηρέασε αρνητικά τις εξαγωγές χρηματοοικονομικών και επαγγελματικών υπηρεσιών.
Για τα έτη 2024-2025, ο ρυθμός ανάπτυξης προβλέπεται να ανέλθει στο 2,6% και 2,9% αντίστοιχα. Τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση, όπως αναφέρουν, για τον περιορισμό του πληθωρισμού μαζί με την αυξημένη αυτόματη μερική τιμαριθμική αναπροσαρμογή των μισθών αναμένεται να συνεχίσουν να υποστηρίζουν την αύξηση της κατανάλωσης, αν και με βραδύτερο ρυθμό. Η αύξηση των επιτοκίων αναμένεται να μειώσει τη ζήτηση για οικιστικά δάνεια, ενώ οι ξένες επενδύσεις και η εφαρμογή του Κυπριακού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΣΑΑ) θα ενισχύσουν τις υποδομές και την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, καθώς και τον τομέα της υγείας, εκπαίδευσης και τουρισμό. Ο τουρισμός και άλλες εξαγωγικές υπηρεσίες αναμένεται να επιβραδυνθούν μετά τη δυναμική ανάπτυξη των προηγούμενων ετών λόγω της εξασθένησης της αναπτυξιακής δυναμικής στους εμπορικούς εταίρους της Κύπρου.
Με βάση τα πιο πάνω, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναθεώρησε προς τα κάτω την πρόβλεψη της για τον ρυθμό ανάπτυξης του 2023-2024 μόνο κατά 0,1 ποσοστιαία μονάδα σε σχέση με τις εαρινές προβλέψεις (σε 2,2% από 2,3% για το 2023 και σε 2,6% από 2,7% για το 2024), οι οποίες είναι σχετικά κοντά στις προβλέψεις του Υπουργείου Οικονομικών (2,4% για το 2023 και 2,9% για το 2024).
Ενδεικτικά να αναφερθεί ότι η Κύπρος συγκαταλέγεται ανάμεσα στις πέντε χώρες στην Ευρωζώνη με τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης τα τρία έτη 2023-2025. Επίσης, σε σχέση με την Ευρωζώνη και την Ε.Ε. ο ρυθμός ανάπτυξης της Κύπρου είναι υψηλότερος κατά περίπου 1,6 το 2023, 1,4/1,3 το 2024 και 1,3/1,2 το 2025 ποσοστιαίες μονάδες αντίστοιχα, γεγονός που καταδεικνύει την ανθεκτικότητά της αλλά και την ευελιξία και ικανότητα προσαρμογής της σε δύσκολα οικονομικά δεδομένα.
Στην αγορά εργασίας, αναφέρουν ότι η απασχόληση πρόκειται να παραμείνει ισχυρή λόγω του ότι οι τομείς έντασης εργασίας όπως του τουρισμού και της Τεχνολογίας Πληροφοριών και Επικοινωνίας (ICT) προβλέπεται να αναπτυχθούν. Κατά συνέπεια, το ποσοστό ανεργίας αναμένεται να μειωθεί από 6,8% το 2022 σε 6,4% το 2023 και περαιτέρω σε 5,9% έως το 2025, το οποίο είναι το χαμηλότερο καταγεγραμμένο των τελευταίων 10 ετών.
Όσον αφορά τον πληθωρισμό, αναμένουν να συνεχίσει να επιβραδύνεται στο 3% και στο 2,2% τα έτη 2024 και το 2025 αντίστοιχα, λόγω μείωσης των τιμών της ενέργειας και των μέτρων στήριξης που έλαβε η Κυβέρνηση.
Στα δημόσια οικονομικά, προβλέπουν ότι το δημοσιονομικό ισοζύγιο θα παραμείνει πλεονασματικό γύρω στο 2,1% του ΑΕΠ το 2024 και στο 2,5% το 2025. Η προβλεπόμενη σταδιακή κατάργηση όλων των μέτρων που σχετίζονται με την ενέργεια, η λήξη του καθεστώτος mortgage-to-rent, και η αύξηση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης αναμένεται να συμβάλουν θετικά στο δημοσιονομικό ισοζύγιο έως το 2025. Ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ αναμένεται να σημειώσει σημαντική μείωση. Προβλέπεται να περιορισθεί στο 66,3% το 2025, από 85,6% το 2022, λόγω αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ και των σημαντικών πρωτογενών πλεονασμάτων, παρά τις πιέσεις από το υψηλότερο κόστος αναχρηματοδότησης.
