Loading...
 
Home  |  Press Office  |  Minister's Press Releases

Press Office

Minister's Press Releases

Ομιλία Υπουργού Οικονομικών στη Βουλή των Αντιπροσώπων για τον Κρατικό Προϋπολογισμό 2017, 2 Δεκ 2016

Κύριε Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,

Είναι με έντονη τη συναίσθηση της ευθύνης που παρουσιάζομαι ενώπιον σας, για άλλη μια χρονιά, στα πλαίσια μιας κορυφαίας κοινοβουλευτικής διαδικασίας.

Η συζήτηση του κρατικού προϋπολογισμού είναι, κατά τη πάγια κοινοβουλευτική πρακτική, ώρα αξιολόγησης και απολογισμού, είναι όμως και ώρα προγραμματισμού των επομένων κινήσεων.

Σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν, επιτρέψετε μου να σας αναφέρω ότι το 2016 ήταν από κάθε άποψη ένα κομβικό έτος για την πορεία της οικονομίας μας. Ήταν η χρονιά που το πρόγραμμα στήριξης, το οποίο είχε καταστεί αναπόφευκτο προ τριετίας, έφτασε στο τέλος του και η χώρα απέδειξε ότι είναι σε θέση να σταθεί στα πόδια της. Αυτός ο κορυφαίος στόχος επιτεύχθηκε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Κατ’ ακρίβεια, η έξοδος από το Μνημόνιο επιτεύχθηκε με τον μόνο εφικτό τρόπο που δεν είναι βέβαια με το σκίσιμο του ή με την ηρωική άρνηση εφαρμογής των συμφωνηθέντων, αλλά με την επανάκτηση της εμπιστοσύνης, της αξιοπιστίας και της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας. Η επανάκτηση της εμπιστοσύνης και της αξιοπιστίας ήταν βασική επιδίωξη της οικονομικής πολιτικής από το 2013 γιατί με αυτό τον τρόπο, ξέραμε, πως θα πετυχαίναμε και τον άλλο κορυφαίο στόχο της ανάκαμψης της πραγματικής οικονομίας.  

Η σημαντικότερη, λοιπόν, εξέλιξη της χρονιάς που μας πέρασε δεν ήταν τόσο η έξοδος από το Μνημόνιο αλλά κυρίως το γεγονός ότι η Κύπρος έχει εξέλθει οικονομικά ισχυροποιημένη, με μια νέα προοπτική. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι η Κύπρος μπήκε στο πρόγραμμα στήριξης με την οικονομία σε βαθιά ύφεση και έχει εξέλθει με ένα από τους ψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στην Ευρώπη. Η εκτίμηση, τόσο για το 2016 όσο και για το 2017, αφορά ρυθμό ανάπτυξης που θα προσεγγίζει το 3% του ΑΕΠ.

Όλοι, ουσιαστικά, οι σημαντικοί παραγωγικοί τομείς συμβάλλουν πλέον στην ανάκαμψη της οικονομίας.

Το 2016 ήταν χρονιά ρεκόρ για τον τουρισμό και μια εξίσου καλή χρονιά αναμένεται για το 2017. Πέραν από τις προσπάθειες της βιομηχανίας και των τουριστικών αρχών τις οποίες θα ήθελα να αναγνωρίσω, σημαντική παράμετρος θεωρώ πως είναι αυτή της αεροπορικής συνδεσιμότητας.  Η πολιτική των ανοικτών ουρανών εφαρμόστηκε στην πράξη καλύπτοντας πλήρως και με το παραπάνω το κενό των Κυπριακών Αερογραμμών, επιτρέποντας την αξιοποίηση των ευνοϊκών για την χώρα μας συνθηκών που έχουν δημιουργηθεί σε περιφερειακό επίπεδο. Η δημιουργία Υφυπουργείου Τουρισμού και η έναρξη της εφαρμογή της νέας ολοκληρωμένης Στρατηγικής για τον τουρισμό που έχει χαραχθεί από διεθνή συμβουλευτικό οίκο, είναι στους στόχους της επόμενης χρονιάς για την υλοποίηση των οποίων ζητούμε τη δική σας στήριξη.

Ο τομέας των χρηματοοικονομικών και επιχειρηματικών υπηρεσιών απέδειξε ότι διαθέτει αντοχές και προσαρμοστική ικανότητα, όπως βεβαίως και ο τομέας της εμπορικής Ναυτιλίας. Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει η εμπορική Ναυτιλία διεθνώς, δεν έχουν επηρεάσει αρνητικά την θέση της Κύπρου ως κορυφαίου κέντρου πλοιοδιαχείρισης στον Ευρώπη, η οποία αντιθέτως και μέσα από μια οργανωμένη προσπάθεια, συνεχίζει να ενισχύεται.

Μάλιστα, μια σειρά από φορολογικά κίνητρα και ελαφρύνσεις που προωθήθηκαν το 2015, όπως η φορολογική έκπτωση για νέα κεφάλαια και η φορολογική ρύθμιση για μη-κάτοικους, ήδη αποδίδουν και δίνουν ώθηση σε αυτούς τους τομείς, με σημαντική κάθοδο ξένων εταιρειών που αποκτούν πλέον, και αυτό είναι το σημαντικό, φυσική παρουσία στη Κύπρο.

Ο δείκτης κύκλου εργασιών των επαγγελματικών, επιστημονικών και τεχνικών δραστηριοτήτων παρουσιάζει αύξηση 12.8% σε σχέση με την περσινή χρονιά.

Αλλά και στον κατασκευαστικό τομέα και τον τομέα των ακινήτων, υπάρχουν ενδείξεις που δεικνύουν ότι η δραστηριότητα έχει αρχίσει σταδιακά να αναζωογονείται. Συγκεκριμένα, τα νέα πωλητήρια έγγραφα που κατατέθηκαν στο κτηματολόγιο καταγράφουν αύξηση κατά 32.2% ενώ οι εγχώριες πωλήσεις τσιμέντου, βασικός δείκτης για τη δραστηριότητα του τομέα των κατασκευών, παρουσίασε φέτος ετήσια αύξηση ύψους 28% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2015. Και αυτός ο τομέας έχει επωφεληθεί από τις σημαντικές φορολογικές ελαφρύνσεις που έχουν προωθηθεί και αναφέρομαι στη μείωση των μεταβιβαστικών τελών κατά 50% και την μείωση της φορολογίας ακίνητης περιουσίας κατά 75%.  

Να σημειώσω πως αυτές οι φορολογικές ελαφρύνσεις, όπως και η κατάργηση της έκτακτης φορολογίας επί των μισθών στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα από την 1 Ιανουαρίου 2017,  δεν θα μπορούσαν, βεβαίως, να καταστούν εφικτές εάν δεν περιορίζαμε με τρόπο αποφασιστικό τα μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα που έφταναν στο 5-6% του ΑΕΠ και εάν δεν εγκαταλείπαμε τις πολιτικές της αλόγιστης διόγκωσης των δημοσίων δαπανών.  

Αντιθέτως, ήταν η συνετή διαχείριση των δημοσίων οικονομικών, που επέτρεψε την προώθηση σημαντικών φορολογικών ελαφρύνσεων, χωρίς καμία παρέκκλιση από τους φιλόδοξους δημοσιονομικούς στόχους που έχουν τεθεί. Με αυτό τον τρόπο έχουν δημιουργηθεί συνθήκες μακροοικονομικής σταθερότητας και έχει ενισχυθεί η καταναλωτική και επενδυτική εμπιστοσύνη.

Η ιδιωτική κατανάλωση καταγράφει ετήσια αύξηση 2.4%, οι εξαγωγές αύξηση 5.3% και οι εισαγωγές επίσης αύξηση 4.2%. Αυτό όμως που δημιουργεί την μεγαλύτερη αισιοδοξία είναι το έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον που παίρνει πλέον σάρκα και οστά.

Στις αρχές του 2017, η διαχείριση του μεγαλύτερου λιμανιού της Κύπρου, αυτού της Λεμεσού, περνά στα χέρια επενδυτών από το Ντουπάι και τη Γερμανία, οι οποίοι μαζί με κύπριους συνεργάτες τους έχουν κερδίσει σχετικό διεθνή διαγωνισμό. 

Στις αρχές του νέου έτους θα υπογραφεί επίσης η σύμβαση για την ανάπτυξη του μεγαλύτερου ολοκληρωμένου καζίνο στην Ευρώπη, με κοινοπραξία επενδυτών από Ηνωμένες Πολιτείες, Χόνγκ Κόνγκ και Κύπρο.

Ένα μεγάλος Αιγυπτιακός όμιλος, και πάλι με κύπριους συνεργάτες, έχει ήδη ξεκινήσει εργασίες κατασκευής άλλης μιας σύγχρονης μαρίνας, στην Αγία Νάπα συγκεκριμένα, ενισχύοντας έτσι την τουριστική υποδομή της χώρας.

Εντός του 2017 οι Κυπριακές Αερογραμμές θα πετάξουν ξανά, όχι βεβαίως ως η κρατική και μονίμως στα όρια της χρεοκοπίας εταιρεία που ήταν, αλλά ως θυγατρική μεγάλου ρωσικού ιδιωτικού αερομεταφορέα.

Όλες οι πιο πάνω σημαντικές επενδύσεις είναι το αποτέλεσμα συγκεκριμένων κυβερνητικών πρωτοβουλιών που έχουν φτάσει στο στάδιο της ωρίμανσης και της υλοποίησης.

Σημαντικές όμως είναι και οι επενδύσεις που πραγματοποιούνται με εξόχως ιδιωτική πρωτοβουλία, επενδύσεις που αξιοποιούν τις νέες προοπτικές της κυπριακής οικονομίας.

Μια μεγάλη ξένη επένδυση από τη Νότιο Αφρική έχει πρόσφατα πραγματοποιηθεί στον τομέα της φαρμακοβιομηχανίας, που αποτελεί σημαντικότατο εξαγωγικό τομέα της κυπριακής οικονομίας. Αξιοσημείωτες ξένες επενδύσεις έχουν επίσης πραγματοποιηθεί στο τομέα του λιανικού εμπορίου, των ξενοδοχείων και των ακινήτων.

Σημειώνω, πως η διαφοροποίηση και μη-επικέντρωση σε ένα ή δύο τομείς πρέπει να αποτελεί βασική επιδίωξη.

Σε αυτά τα πλαίσια υπάρχει μια στόχευση σημαντικών δημοσίων επενδύσεων σε πανεπιστημιακές και ερευνητικές υποδομές, που θα δημιουργήσουν ευκαιρίες για την αξιοποίηση του επιστημονικού δυναμικού της χώρας και θα διορθώσουν την κακή εικόνα σε σχέση με τις επενδύσεις στην έρευνα και την καινοτομία.

Συγκεκριμένα, στο Πανεπιστήμιο Κύπρου βρίσκεται σε εξέλιξη μεγάλη δημόσια επένδυση ύψους 220 εκ. Έχει επίσης ληφθεί απόφαση και ξεκινά εντός του 2017 η εφαρμογή ενός σχεδίου επέκτασης των υποδομών έρευνας και ανάπτυξης του Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής, της τάξης των €34 εκ. Και στις δύο περιπτώσεις θεωρώ σημαντική την εξασφάλιση χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Η κρατική χρηματοδότηση προς το Ινστιτούτο Κύπρου, ένα εξίσου σημαντικό ερευνητικό κέντρο, είναι αυξημένη το 2017 κατά 10%. Ενώ πολύ πρόσφατα είχαμε μια σημαντική επιτυχία σε Ευρωπαϊκό επίπεδο με έγκριση χρηματοδότησης ερευνητικού προγράμματος για δημιουργία Κέντρου Αριστείας σε θέματα Τεχνολογίας Πληροφοριών και Επικοινωνίας, από ευρωπαϊκά ανταγωνιστικά κονδύλια ύψους 15εκ, με αντίστοιχη συγχρηματοδότηση άλλων €15 εκ. από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Τεράστιες είναι βέβαια και οι προοπτικές στον τομέα της ενέργειας.

Πρώτα απ’ όλα, έχουμε τις συνεχιζόμενες επενδύσεις στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με νέα έργα να μπαίνουν σε φάση υλοποίησης, έχοντας σε κάποιες περιπτώσεις εξασφαλίσει σημαντική χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης.  

Ενώ, καθοριστικής σημασίας είναι και τα επόμενα βήματα σε σχέση τους υδρογονάνθρακες στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου. Προσεγγίζουμε το ζήτημα με τρόπο προσεκτικό και μελετημένο και αναμένουμε στις αρχές του 2017 την ολοκλήρωση νέου γύρου αδειοδότησης, στον οποίο μετέχουν μεγάλοι, διεθνούς εμβέλειας, ενεργειακοί όμιλοι. Η έγκαιρη θέσπιση της νομοθεσίας που διέπει τη σύσταση Εθνικού Ταμείου Επενδύσεων και διασφαλίζει την αξιόπιστη και διαφανή διαχείριση των μελλοντικών εσόδων, θα ενισχύσει ακόμη περισσότερο την αξιοπιστία της χώρας μας.

Κύριε Πρόεδρε,

Κυρίες, Κύριοι Βουλευτές,

Όλα αυτά που έχω περιγράψει συνθέτουν το πλαίσιο μιας φιλόδοξης οικονομικής και αναπτυξιακής πολιτικής που ήδη φέρνει χειροπιαστά αποτελέσματα.

Δεν μπορούμε, δυστυχώς, να γυρίσουμε τον χρόνο πίσω και να αναιρέσουμε, έτσι απλά, την ζημιά που έχει υποστεί η χώρα και οι συμπολίτες μας συνέπεια της άνευ προηγουμένου κρίσης στην οποία είχαμε οδηγηθεί. Μπορούμε όμως να κοιτάξουμε μπροστά και να δημιουργήσουμε μια νέα προοπτική.

Μέρα με τη μέρα επιβεβαιώνεται ότι η Κύπρος είναι μια χώρα που άντεξε στα δύσκολα που προσφέρει σήμερα ασφάλεια, σταθερότητα, επενδυτικές και επιχειρηματικές ευκαιρίες.

Με  κανένα τρόπο όμως δεν μπορεί να μας οδηγήσουν αυτές οι θετικότερες προοπτικές στην αδράνεια και τον εφησυχασμό.

Στόχος δεν είναι μόνο η εδραίωση της ανάπτυξης αλλά και η κατανομή του μερίσματος της ανάπτυξης σε όλο και μεγαλύτερη μερίδα του πληθυσμού. Κάτι που δεν μπορεί να επιτευχθεί, στο βαθμό που όλοι επιθυμούμε, ενόσω η ανεργία παραμένει ακόμη σε ψηλά επίπεδα. Και με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο η θέση ότι η ανεργία και κυρίως η ανεργία στους νέους δεν είναι μόνο οικονομικό πρόβλημα, αλλά αποτελεί δυναμίτη στα θεμέλια της δημοκρατίας.

Μας ικανοποιεί, βεβαίως, η σημαντική μείωση στην ανεργία που ήδη καταγράφεται, από το 16% στο 12%, και ακόμη περισσότερο μας ικανοποιεί η αύξηση της συνολικής απασχόλησης, κατά 2.1% σε σχέση με το 2015.

Έχουμε όμως δρόμο να διανύσουμε και πρέπει να συνεχίσουμε την προσπάθεια με την ίδια συνέπεια και την ίδια ένταση. Η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και νέων ευκαιριών για όλους τους πολίτες αποτελεί τον υπέρτατο αντικειμενικό σκοπό. Μόνο έτσι θα περιοριστούν οι ανισότητες και τα κοινωνικά προβλήματα που έχει αφήσει πίσω της η κρίση και κυρίως η άνοδος της ανεργίας που καταγράφηκε μετά το 2008.

Και επειδή κάποιοι μόλις τώρα έχουν ανακαλύψει τον δείκτη κινδύνου φτώχιας και κοινωνικού αποκλεισμού, υποδεικνύω ότι για την Κύπρο αυτός ο δείκτης το 2008 ήταν στο 23.3% και το 2013 έφτασε στο 27.8% και σε αυτά περίπου τα επίπεδα παραμένει ως σήμερα. Βεβαίως να έχουμε υπόψη ότι αυτός είναι ένας σχετικός δείκτης, για αυτό και παρουσιάζεται ψηλός για όλα τα κράτη, ακόμη και στους καλούς καιρούς, αλλά το κυριότερο, να έχουμε υπόψη ότι αυτή η ένδειξη δεν λαμβάνει καν υπόψη την επίδραση των προγραμμάτων κοινωνικής πρόνοιας.

Σε κάθε περίπτωση όμως, επαναλαμβάνω, πως μόνο μέσα από την ανάπτυξη θα περιοριστούν οι ανισότητες και θα δημιουργηθούν καλύτερες προοπτικές για τους συμπολίτες μας.

Αλλά να ξεκαθαρίσουμε, ότι ο στόχος της ανάπτυξης και της δημιουργίας θέσεων εργασίας δεν μπορεί να επιτευχθεί ούτε με τα λόγια, ούτε με συνθήματα. Ούτε με την αδράνεια, ούτε με την δογματική άρνηση. Μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα από τη συνέχιση της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας, τη συνετή διαχείριση των δημοσίων οικονομικών, και την προώθηση μέτρων που θα ενθαρρύνουν την επιχειρηματικότητα και τις ξένες επενδύσεις.

Ήδη, ενώπιον σας βρίσκονται κυβερνητικές προτάσεις για τη μεταρρύθμιση του τομέα της υγείας και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Και ασφαλώς προσβλέπω και απευθύνω ξανά έκκληση για έγκριση του πλαισίου μεταρρύθμισης της δημόσιας υπηρεσίας.

Θα ήταν αδιανόητο εάν δεν τύγχανε στήριξης, ή εάν οδηγείτο από αναβολή σε αναβολή, μια πρόταση που επιχειρεί να θέσει ένα λογικό όριο στην αύξηση του μισθολογίου στον δημόσιο τομέα, με αποτέλεσμα να επιστρέφαμε στα παλιά όταν αποδίδονταν αυξήσεις, προσαυξήσεις, επιδόματα και υπερωρίες και όταν γίνονταν προσλήψεις στο δημόσιο, χωρίς κανένα όριο, χωρίς καμία συνάρτηση με τις επιδόσεις και τις αντοχές της οικονομίας.

Θα ήταν εξίσου παράλογο εάν δεν διασφαλίζαμε την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση του υφιστάμενου προσωπικού με έγκριση της πρότασης για την κινητικότητα στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Για να είναι εφικτή, μέσα από μια θεσμοθετημένη διαδικασία, η μετακίνηση προσωπικού από υπηρεσίες που έχουν πλεόνασμα σε υπηρεσίες που έχουν ανάγκες.

Τέτοιες μεταρρυθμίσεις δεν σχετίζονται με την προώθηση καμίας κομματικής ατζέντας, αλλά σχετίζονται με τις επιταγές της κοινής λογικής και με όσα οι συμπολίτες μας αναμένουν και απαιτούν από όσους φέρουν την ευθύνη των αποφάσεων.

Τέτοιες μεταρρυθμίσεις θα συμπληρώσουν, για παράδειγμα, την εξαιρετικά σημαντική μεταρρύθμιση που έχει υλοποιηθεί στη κοινωνική πρόνοια, με την καθιέρωση του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και την ένταξη 13,000 οικογενειών που προηγουμένως δεν λάμβαναν καμία στήριξη, κάτω από το δίκτυ προστασίας του κράτους πρόνοιας. Υποδεικνύω πως μέσα από την μεταρρύθμιση της κοινωνικής πολιτικής δεν έχουν μειωθεί οι κοινωνικές δαπάνες, κατ’ ακρίβεια καταγράφουν φέτος αύξηση 5.2% σε σχέση με την περσινή χρονιά, αλλά έχουν καταστεί πιο δίκαιες, αποτελεσματικές και στοχευμένες.

Αυτή ακριβώς πρέπει να είναι η βασική αρχή που πρέπει να ακολουθούμε σε όλα τα ζητήματα. Αντί, για παράδειγμα, να είναι οι προσλήψεις και οι αυξήσεις η μόνη και  εύκολη απάντηση σε κάθε πρόβλημα, πρέπει να έχουμε την τόλμη και τη διάθεση να προωθούμε τομές, μεταρρυθμίσεις και αλλαγές.

Δεν μπορεί, δηλαδή, να έχουμε την ψευδαίσθηση ότι τα προβλήματα και οι καθυστερήσεις στην απονομή της δικαιοσύνης μπορεί να αντιμετωπιστούν μόνο με νέες προσλήψεις, χωρίς σημαντικές αλλαγές στις δομές και διαδικασίες της δικαιοσύνης. Η πρωτοβουλία ανήκει στο Ανώτατο Δικαστήριο, αλλά η κυβέρνηση είναι πανέτοιμη να συνεργαστεί και να υποστηρίξει την προσπάθεια. Απαραίτητη είναι επίσης η αξιοποίηση της τεχνολογίας και η επένδυση στην ηλεκτρονική δικαιοσύνη η οποία, από το επόμενο έτος, μπαίνει σε τροχιά υλοποίησης.  

Κατά τον ίδιο τρόπο, δεν μπορεί πραγματικά να θεωρούμε ότι οι ανεπάρκειες στη δημόσια υγεία θα αντιμετωπιστούν μόνο με προσλήψεις και αυξήσεις, χωρίς να επιχειρηθούν ταυτόχρονα βαθιές τομές στον τρόπο λειτουργίας των νοσοκομείων και εάν δεν μετατραπούν τα νοσοκομεία σε διοικητικά, οικονομικά και επιστημονικά αυτόνομους οργανισμούς, με συμμόρφωση σε αξιόπιστους δείκτες ποιότητας. Εάν δεν προηγηθεί η πραγματική και αποτελεσματική αυτονόμηση των νοσοκομείων, ούτε βελτίωση στο επίπεδο των υπηρεσιών υγείας μπορεί να επιτευχθεί, ούτε ΓΕΣΥ μπορεί να εφαρμοστεί, αλλά ούτε και η οικονομική βιωσιμότητα του όποιου συστήματος υγείας μπορεί να διασφαλιστεί.

 

Κύριε Πρόεδρε,

Κυρίες και Κύριοι Βουλευτές,

 

Η παρούσα κυβέρνηση έχει αποδείξει ότι έχει τη διάθεση να προωθήσει αλλαγές και μεταρρυθμίσεις που για χρόνια αναβάλλονταν και να αντιμετωπίσει στρεβλώσεις που διαχρονικά είχαν αφεθεί και είχαν λάβει διαστάσεις.

Για παράδειγμα, ο αριθμός των τίτλων ιδιοκτησίας των οποίων η έκδοση εκκρεμούσε και ο οποίος συνεχώς ακολουθούσε πορεία διόγκωσης, έχει περιοριστεί κάτω από το μισό και απομένουν βασικά οι περιπτώσεις για τις οποίες ο ιδιοκτήτης δεν ενδιαφέρεται για έκδοση.

Το οφειλόμενο ποσό για απαλλοτριώσεις, το οποίο επίσης ακολουθούσε σταθερά ανοδική πορεία και είχε φτάσει σε ύψος άνω των €500 εκ., έχει περιοριστεί κατά 33%.

Οι κυβερνητικές εγγυήσεις, που δίνονταν αλόγιστα και χωρίς σύστημα και οι οποίες είχαν φτάσει σε ύψος €3.1 δις, έχουν επίσης μειωθεί στα €2.1 δις και μια νέα διαδικασία διασφαλίζει τον αξιόπιστο έλεγχο και την παρακολούθηση τους.

Οι δε συμψηφισμοί οφειλών συνεχίστηκαν και έχουν ξεπεράσει τα €100εκ.

Αλλά δεν αναφέρομαι μόνο σε ζητήματα που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με την οικονομία.

Στην Άμυνα, έχει εφαρμοστεί η πιο φιλόδοξη και ουσιαστική μεταρρύθμιση από την εποχή της σύστασης της Εθνικής Φρουράς. Μια μεταρρύθμιση που επέτρεψε την μείωση της θητείας στους 14-μήνες, και ταυτόχρονα έχει οδηγήσει σε δραστική αναβάθμιση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων της δύναμης με την πρόσληψη επαγγελματιών οπλιτών. 

Στον χώρο της Παιδείας, μέσα στο επόμενο έτος θα πραγματοποιηθούν για πρώτη φορά εξετάσεις για πρόσληψη εκπαιδευτικού προσωπικού, αντί της πρόσληψης με βάση την αρχαιότητα και μόνο, κάτι που σταδιακά θα οδηγήσει στην πλήρη κατάργηση του απηρχαιωμένου καταλόγου διοριστέων.

Στον τομέα του Περιβάλλοντος, έχει επιτέλους ληφθεί απόφαση και έχει κηρυχθεί το σύνολο της κρατικής γης και του κρατικού δάσους στην περιοχή του Ακάμα σε Εθνικό Πάρκο και ο σχεδιασμός υλοποίησης βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.

Είναι, λοιπόν, ξεκάθαρο ότι τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολλά. Ευθέως όμως δηλώνω, πως ως κυβέρνηση θεωρούμε πως έπρεπε και πρέπει να γίνουν περισσότερα. Πρώτα απ’ όλα αντιλαμβανόμαστε ότι η διατήρηση της ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος μιας οικονομίας προϋποθέτει συνεχή εγρήγορση και συνεχή μεταρρυθμιστική προσπάθεια. Αλλά και η λειτουργία του κράτους με τρόπο δίκαιο και αποτελεσματικό προϋποθέτει συνέχιση των προσπαθειών για εκσυγχρονισμό και αλλαγές.

Μια από τις σημαντικές μεταρρυθμίσεις που θέλουμε να συζητήσουμε και να προωθήσουμε στον επόμενο χρόνο είναι αυτή που αφορά στο πλαίσιο λειτουργίας των Ταμείων Προνοίας. Για να διασφαλίσουμε ότι κανένας εργαζόμενος και κυρίως κανένας χαμηλά αμειβόμενος εργαζόμενος του ιδιωτικού τομέα, δεν θα φτάνει στη ηλικία της αφυπηρέτησης χωρίς ικανοποιητική σύνταξη.  

Επίσης, θα θέσουμε ενώπιον σας ολοκληρωμένη πρόταση που θα ρυθμίζει το πλαίσιο λειτουργίας των Εναλλακτικών Επενδυτικών Ταμείων,  που αναμένεται ότι θα ανοίξει νέες ευκαιρίες για τον τομέα των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.

Ενώπιον σας θα τεθεί επίσης ο νέος αναπτυξιακός νόμος, που θα απλοποιεί τις διαδικασίες αδειοδότησης μεγάλων έργων και θα αντιμετωπίζει την μάστιγα της γραφειοκρατίας ενώ σήμερα και στο ίδιο πλαίσιο έχει εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο νομοσχέδιο για σύσταση Υφυπουργείου Ανάπτυξης.

Ως κυβέρνηση θα επιχειρήσουμε μέσα στο νέο έτος την ολοκλήρωση της διαδικασίας για ανάθεση της ανάπτυξης και διαχείρισης του Λιμανιού της Λάρνακας σε ιδιώτες επενδυτές, μέσα από ένα ανοικτό διεθνή διαγωνισμό, ως συνέχεια της πετυχημένης διαδικασίας για το Λιμάνι Λεμεσού.

Θα επανέλθουμε για την CYTA, με νέα πρόταση που θα λαμβάνει υπόψη τις επιφυλάξεις της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας και η οποία θα συνδυάζει την προοπτική έλευσης στρατηγικού συνεργάτη-επενδυτή, ο οποίος θα αναλάβει την διεύθυνση και διαχείριση του οργανισμού, με τη διατήρηση του ιδιοκτησιακού ελέγχου από το κράτος.

Θα προωθήσουμε  την ανάθεση της λειτουργίας του κρατικού Λαχείου από ιδιώτες επενδυτές, με μια ξεκάθαρη προϋπόθεση: ότι θα διασφαλίζονται με τρόπο δεσμευτικό σημαντικά αυξημένα δημόσια έσοδα σε σχέση με τα σημερινά, με βάση απόλυτα συγκρίσιμες παραμέτρους. Αυτό επιβάλλει η κοινή λογική αλλά αυτό θα αποτελεί και την απάντηση σε όσους αντιλαμβάνομαι έχουν θορυβηθεί μπροστά σε αυτή την προοπτική.

Θα τρέξουμε επίσης την διαδικασία αξιοποίησης των κυβερνητικών κατοικιών στο Τρόοδος.

Σημειώνω ότι σε όλες αυτές τις περιπτώσεις ο κρατικός έλεγχος και η κρατική ιδιοκτησία διασφαλίζεται και ελπίζω ότι αυτό θα καθησυχάσει τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς που έχουν εκφραστεί από κόμματα της αντιπολίτευσης.

 

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,

Για όλες αυτές τις σημαντικές κινήσεις, που δημιουργούν ευκαιρίες για νέα οικονομική δραστηριότητα, νέες θέσεις εργασίας, και ενισχύουν την κοινωνική συνοχή θα χρειαστούμε και τη δική σας στήριξη. Πρέπει να διαχειριστούμε υπεύθυνα τις διαφωνίες μας και πρέπει να συνεχίσουμε να λαμβάνουμε αποφάσεις που θα εξυπηρετούν τον τόπο και τους συμπολίτες μας.

Εξάλλου, παρεμπόδιση των μεταρρυθμίσεων και των αλλαγών δεν είναι τη κυβέρνηση που πλήττει. Πλήττει τους συμπολίτες μας. Και υπονομεύει την προοπτική για ακόμη καλύτερες μέρες.

 

Κύριε Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,

Η αναπτυξιακή προοπτική δεν μπορεί να διασφαλιστεί χωρίς την ύπαρξη ενός υγιούς και εύρωστου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Το τραπεζικό σύστημα της χώρας μας, που είχε βρεθεί στο επίκεντρο της κρίσης, έχει και αυτό γυρίσει σελίδα. Θεωρώ πως είναι πλέον σε θέση να διαχειριστεί το πρόβλημα των μη-εξυπηρετούμενων δανείων, που αποτελεί κατάλοιπο της αλόγιστης πιστωτικής επέκτασης των προηγουμένων ετών, με την προϋπόθεση βέβαια ότι θα συνεχιστεί με τρόπο συστηματικό η προσπάθεια των αναδιαρθρώσεων.

Είναι κυρίως σε θέση να χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη της οικονομίας. Σημαντικό προς αυτή την κατεύθυνση είναι και το γεγονός της συνεχιζόμενης αποκλιμάκωσης των δανειστικών επιτοκίων, που βρίσκονται σήμερα στο χαμηλότερο σημείο που υπήρξαν ποτέ. Υπάρχουν βέβαια αυστηροί κανόνες σε σχέση με την απόδοση νέων δανείων, όπως υπάρχει και νέο πλαίσιο εταιρικής διακυβέρνησης, αυστηρότερος έλεγχος και εποπτεία. Όλα αυτά, μαζί με την παρουσία ξένων επενδυτών και την ενίσχυση της κεφαλαιουχικής βάσης και της θέσης ρευστότητας των τραπεζών, αποτελούν μέρος των αποφασιστικών κινήσεων διόρθωσης και εξυγίανσης του τραπεζικού συστήματος.

Να μου επιτρέψετε όμως μια ιδιαίτερη αναφορά στον Συνεργατισμό για να εκφράσω τον προβληματισμό μου που, οφείλω να πω, επισκιάζει την ικανοποίηση μου για την αξιοσημείωτη πρόοδο που έχει επιτευχθεί κατά τη διάρκεια της χρονιάς που μας πέρασε.

Ο προβληματισμός μου σχετίζεται με την τάση να μετατραπεί ο Συνεργατισμός, ηθελημένα ή άθελα, σε άλλο ένα ημικρατικό οργανισμό. Θέλω να είμαι ξεκάθαρος και να δηλώσω ότι μια τέτοια προοπτική δεν θα ήταν καθόλου μα καθόλου επωφελής για τον ίδιο τον Συνεργατισμό. Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι κάτι τέτοιο θα ήταν άκρως αντίθετο προς τους όρους παραχώρησης της κρατικής ενίσχυσης, είναι κυρίως το γεγονός ότι κανένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα δεν μπορεί να λειτουργήσει με ευελιξία και αποτελεσματικότητα ως ημικρατικός οργανισμός.

Η κρατική ενίσχυση των €1.7 δις έχει δοθεί εξ ονόματος των συμπολιτών μας και θεωρώ πως επιβάλλεται το συντομότερο δυνατό η επιστροφή του Συνεργατισμού στους πολίτες. Προτεραιότητα δεν είναι να εισπράξουμε πίσω αυτό το ποσό αλλά να διασφαλίσουμε ότι ο Συνεργατισμός θα έχει μέλλον και προοπτική, μακριά από τις ασφυκτικές παρεμβάσεις του κράτους. Στο αμέσως επόμενο διάστημα θα επεξεργαστούμε  και θα συζητήσουμε επιλογές προς αυτή ακριβώς την κατεύθυνση, δηλαδή την επιστροφή του Συνεργατισμού στους πολίτες μη αποκλειομένων και επιλογών που να αφορούν  τους συμπολίτες μας που έχουν υποστεί ζημιά από το κούρεμα.

 

Κύριε Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,

Ο κρατικός προϋπολογισμός που έχετε ενώπιον σας αποτελεί μέρος αυτής της ολοκληρωμένης οικονομικής και αναπτυξιακής στρατηγικής που έχω περιγράψει.

Είναι ο πρώτος που καταρτίζεται μετά την έξοδο της Κύπρου από το Μνημόνιο αλλά ο τέταρτος στη σειρά που θα είναι ουσιαστικά ισοσκελισμένος. Ισοσκελισμένος προϋπολογισμός δεν σημαίνει προϋπολογισμός λιτότητας, γιατί πολύ απλά συνεπάγεται ότι το σύνολο των εσόδων μας το δαπανούμε. Σημαίνει όμως πως δεν δαπανούμε περισσότερα από αυτά που έχουμε, αφήνοντας τον λογαριασμό για παρακάτω. Αυτή θα ήταν μια ανεύθυνη διαχείριση που θα μας οδηγούσε ξανά σε περιπέτειες.

Λειτουργούμε με ένα οριακό, ανεπαίσθητο έλλειμμα και με ένα πολύ ικανοποιητικό πρωτογενές πλεόνασμα το οποίο χρειαζόμαστε επειδή το δημόσιο χρέος παραμένει ψηλό.

Συγκεκριμένα, προβλέπονται δημόσια έσοδα ελαφρώς πιο κάτω από τα €7 δις και συνολικές δαπάνες ελαφρώς πιο πάνω από τα €7 δις.

Προβλέπεται αύξηση των εσόδων, κατά 1.8%, παρά τη κατάργηση της έκτακτης φορολογίας και της φορολογίας ακίνητης περιουσίας, επειδή ακριβώς ενισχύεται η οικονομική δραστηριότητα. 

Αυτή η τάση αύξησης εσόδων καταγράφεται και κατά τη φετινή χρονιά. Για παράδειγμα αναφέρω ότι οι εισπράξεις από ΦΠΑ είναι αυξημένες κατά 5.7%, ένδειξη ότι η κατανάλωση ενισχύεται, και οι κοινωνικές εισφορές είναι αυξημένες κατά 4%, ένδειξη ότι η απασχόληση και οι μισθοί επίσης άρχισαν να ενισχύονται.

Οι πρωτογενείς δαπάνες της κεντρικής κυβέρνησης, εξαιρουμένων δηλαδή των Οργανισμών Δημοσίου Δικαίου, των Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ανέρχονται στα €6.15 δις και είναι αυξημένες κατά 1.6%.

Σε σχέση με το δημόσιο χρέος σας αναφέρω ότι η ανάλυση βιωσιμότητας του είναι θετική κάτω από όλα τα σενάρια. Το δημόσιο χρέος ακολουθεί πτωτική πορεία, οι χρηματοδοτικές ανάγκες είναι διαχειρίσιμες και τα ρευστά διαθέσιμα είναι ικανοποιητικά. Η διάρκεια του χρέους έχει επιμηκυνθεί περαιτέρω και το κόστος δανεισμού του κυπριακού κράτους είναι στο χαμηλότερο σημείο που ήταν ποτέ, παρά το γεγονός ότι δεν έχουμε ακόμη πετύχει την επενδυτική βαθμίδα. Μας χωρίζουν 2 βαθμίδες από την επενδυτική, απόσταση που πρέπει να διανύσουμε, αλλά σαφώς πιο μικρή από τις 12 βαθμίδες κάτω από την επενδυτική, σημείο στο οποίο είχαμε βρεθεί στη κορύφωση της κρίσης.  

Και αυτός είναι άλλος ένας λόγος που επιβάλλει την συνετή και πειθαρχημένη διαχείριση των δημοσίων οικονομικών. Όσο όμως και εάν είναι απαγορευτική ή όποια δημοσιονομική χαλάρωση, το ίδιο ξεκάθαρη είναι και η απάντηση μου προς όσους στο, εσωτερικό ή το εξωτερικό, διαβλέπουν δημοσιονομικό εκτροχιασμό και εισηγούνται πρόσθετα μέτρα.

Απαντώ πως από το 2014 και μετά πετυχαίνουμε κάθε χρόνο μια από τις καλύτερες δημοσιονομικές επιδόσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ότι υπερκαλύπτουμε συστηματικά όλους τους δημοσιονομικούς στόχους. Ακόμη και τα αποτελέσματα του δεκάμηνού του 2016 που ανακοινώνονται σήμερα, δείχνουν βελτίωση της τάξης του 0.3% σε σχέση με την περσινή χρονιά.

Διευκρινίζω μάλιστα ότι και οι εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν είναι διαφορετικές από τις δικές μας όσον αφορά το πραγματικό δημοσιονομικό ισοζύγιο. Κατ’ ακρίβεια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταλήγει σε οριακά θετικότερη εκτίμηση από αυτή του Υπουργείου Οικονομικών. Έχουμε διαφορά σε σχέση με τον τρόπο εκτίμησης όχι του πραγματικού αλλά του διαρθρωτικού ισοζυγίου το οποίο βασίζεται σε υποκειμενικές εκτιμήσεις που δεν μας βρίσκουν σύμφωνους επειδή ουσιαστικά υπονοούν ότι η κυπριακή οικονομία περνά φάση υπερθέρμανσης. Πρόκειται για παραδοχή εκτός λογικής για μια οικονομία που μόλις έχει εξέλθει από βαθιά ύφεση και η οποία διαθέτει ανεργία που είναι ακόμη στο 12%.

Κύριε Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,

Αυτό που χρειάζεται η οικονομία μας είναι σταθερή πορεία και σταθερή προοπτική και αυτό ακριβώς διασφαλίζει ο προτεινόμενος προϋπολογισμός για το 2017 τον οποίο σας καλώ να υπερψηφίσετε σε νόμο.

Θέλω με την ευκαιρία να ευχαριστήσω όλους τους συνεργάτες μου στο Υπουργείο Οικονομικών, τον Γενικό Διευθυντή, τον Διευθυντή Προϋπολογισμού και όλα τα υπόλοιπα στελέχη που συμβάλλουν καθοριστικά στην υποστήριξη και υλοποίηση της οικονομικής πολιτικής, τους συνεργάτες μου επίσης στο Γενικό Λογιστήριο και την Γενική Διεύθυνση Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων αλλά και όλα τα στελέχη της δημόσιας υπηρεσίας που, στο τομέα τους, υλοποιούν το κυβερνητικό πρόγραμμα.

Θέλω όμως, κυρίες και κύριοι, να ευχαριστήσω και εσάς και να εκφράσω τον σεβασμό και την εκτίμηση μου προς τη Βουλή των Αντιπροσώπων, προσβλέποντας σε μια σωστή και παραγωγική συνεργασία για το καλό της πατρίδας μας.

Θα ολοκληρώσω επαναλαμβάνοντας αυτό που και πέρυσι, από αυτό το βήμα, είχα ευχηθεί ότι δηλαδή σε ένα χρόνο από σήμερα, όταν θα έχουμε ξανά αυτή τη συζήτηση, θα έχουμε όχι μόνο ακόμη πιο εδραιωμένη και ισχυρή την ανάπτυξη της οικονομία μας αλλά θα έχουμε και μια οικονομία και μια πατρίδα επανενωμένη, με μια νέα και ελπιδοφόρα προοπτική.

 

Σας ευχαριστώ.

Related Articles