Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης που προέκυψε ως αποτέλεσμα της πανδημίας του κορωνοϊού Covid-19, οδήγησε την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) στην υιοθέτηση, μεταξύ άλλων, ενός ευρωπαϊκού μέσου προσωρινής στήριξης για τον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης («Support to mitigate Unemployment Risks in an Emergency»: SURE) με την υιοθέτηση του Κανονισμού (ΕΕ) 2020/672 του Συμβουλίου της 19ης Μαΐου 2020.
Το νέο αυτό μέσο προσωρινής στήριξης, θα προσφέρει χρηματοδοτική στήριξη, ύψους έως €100 δισ. συνολικά, υπό μορφή δανείων χορηγούμενων από την ΕΕ προς τα ΚΜ, με ευνοϊκούς όρους.
Η Κυπριακή Κυβέρνηση υπέβαλε έγκαιρα, και συγκεκριμένα στις 6 Αυγούστου 2020, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή επίσημο, εμπεριστατωμένο και πλήρως αιτιολογημένο αίτημα για την εξασφάλιση δανείου ύψους €479.070.000 με σκοπό την χρηματοδότηση κυβερνητικών σχεδίων στήριξης της απασχόλησης.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε το αίτημα της Κύπρου και την περιέλαβε στην πρώτη ομάδα 15 Κρατών Μελών (ΚΜ) για χορήγηση των αναφερόμενων κεφαλαίων, συνολικού ύψους €81,4 δις, με σχετική πρόταση της προς το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τελική έγκριση.
Τα σχέδια για χρηματοδότηση που υποβλήθηκαν από τα 15 ΚΜ κυμαίνονται από 1 μέχρι 8 σχέδια ανά ΚΜ, με μέσο όρο τα 5 σχέδια. Η Κύπρος, όπως και άλλα 3 ΚΜ, υπέβαλε 8 σχέδια τα οποία εγκρίθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ο αναφερόμενος δανεισμός αναμένεται να έχει αξιόλογο όφελος λαμβάνοντας υπόψη ότι η μέγιστη μέση διάρκεια των δανείων θα είναι 15 χρόνια και ότι η ΕΕ, σε αυτή τη διάρκεια, μπορεί να δανειστεί από τις αγορές με πολύ χαμηλότερο επιτόκιο απ’ό,τι θα μπορούσε η Κύπρος. Επισημαίνεται ότι οι τρέχουσες δευτερογενείς αποδόσεις των κυπριακών ομολόγων διαμορφώνονται γύρω στο 1,25% ενώ η ΕΕ θα μπορούσε να δανειστεί σήμερα με επιτόκιο αισθητά κάτω από το 1,00%.
Είναι αξιοσημείωτο ότι, το ύψος των δανείων ως ποσοστό του ΑΕΠ2019 ανά ΚΜ (από τα 15 ΚΜ) κυμαίνεται από 0,5% μέχρι 2,0%, με μέσο όρο για τα 15 ΚΜ = 1,5%ΑΕΠ, ενώ η Κύπρος μαζί με δύο ακόμη ΚΜ θα λάβουν το μεγαλύτερο ποσοστό δανείου, δηλ. από 2,0% του δικού τους ΑΕΠ2019 .
Στις 25 Αυγούστου 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε πρόταση στο Συμβούλιο για ακόμη ένα ΚΜ, ανεβάζοντας το σύνολο των ΚΜ που υπέβαλαν αίτηση στα 16 ΚΜ και το συνολικό ποσό των δανείων που αναμένεται να χορηγηθούν, στα €87,3 δις, ενώ έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον και από ορισμένα άλλα ΚΜ.
